SANÎKA
LUYE Û BÎZA KOLE
Arêkerdox: Munzur Çem
Welatê de Pîrê bena.
Pîra kokime xo rê her roz sona bizonê xo dosena,
sit ana çê de nana ro ke bisimo, ya kî most
kero buro. Na ra oncîya o werte de zu kî luyê
bena. Luye her tim terknena sona dizdîya kuna çê
Pîre, sitê dayê tirena simena. Pîre nîya
kena, hen kena, hama têyî çare nêvênena.
Eke nêvênena, rozê torzênê xo rindek
sone kena, kena tuz, nîsena ro ero raya luye pîna.
Werte ra ke tenê vêreno ra nîyadana ke luye
nawa dimê xo sana ra eve çêf amê. Luye
êna kuna zerre, sona lewê sitî, sit simena,
o ra dime kî têpîya eve çêf cêrena
ra ke tever bo shêro. Na ra ayê de Pîre kî
pêyê çêvêrî de, kuziko tarî
de wedardîye bena. Luyê çi turî ke êna
ke ra ravêro tever bo shêro, Pîre torzên
fîna ra hewa vana "hih!" dim de dana piro, dim
çel kena erzena. Luye kena karre karre, kena warre warre,
hama tuwa dest ra nêno. Dim ci ra bîyo shîyo.
Eke werte ra tenê senikek vêreno ra aqil êno
sare, na ra kî cêrena Pîre vero, cêrena
sero, vana:
-To dimê mi çel kerd, ma ez bê dim se ken?
Dimê mi bide mi ke xo rê shêrî pê
çol-çilpê* xo bikêrîne.
Pîre kî vana ke:
-So mi rê sitê mi bîya, ez dimê to to
dîne, ti shêrê xo rê çol-çilpê
xo bikerê.
Luye ke bêçarê manena, vilê xo kena
çewt, bena tever terknena sona lewê Biza Kole. Biza
Kole ra vana ke:
"Bizê bizê, Biza Kole!
Ez shîyune mi sitê pîre simit
Pîre dimê mi çel kerd
Tenê sit bide mi
Sit ben dan Pîre
Pîre dimê mi dana mi
Xo rê son pê çol-çilpê xo ken."
Biza Kole kî vana ke:
"Luyê luyê!
Hawo çi waxto mi tuwa nêwerdo
Ez vêsanû
So tenê velg bîya bide mi
Ez o ra dime sit dan to
Sit bena dana Pîre
Pîre dimê to dana to
Xo rê sona pê çol-çilpê xo kena."
Luye uza ra bena tever terknena sona lewê dare. Dare ra
vana:
"Darê darê!
Tenê velg bide mi
Velg ben dan Biza Kole
Biza Kole sit dana mi
Sit ben dan Pîre
Pîre dimê mi dana mi
Xo rê son pê çol-çilpê xo ken."
"Dare kî vana ke:
Luyê luyê!
Hawo çi waxto ke mi awe(uwe) nêdîya
So tenê awe bîya koka mi ke
Ez ora dime velg dan to
Velg bena dana Biza Kole
Biza Kole sit dana to
Sit bena dana Pîre
Pîre dimê to dana to
Xo rê sona pê çol-çilpê xo kena."
Luye nayê ser o dare caverdena terknena
sona lewê golî, na ra kî cêrena golî
vero, vana:
Golo golo!
Tenê awe bide mi
Ez awe ben ken koka dare
Dare velg dana mi
Velg ben dan Biza Kole
Biza Kole sit dana mi
Sit ben dan Pîre
Pîre dimê mi dana mi
Xo rê son pe çol-çilpê xo ken."
Gol kî vano ke:
"Luyê luyê!
Awa mi bîya senike, ez hawo ben juya
So çênonê Pasayî bîya
Va çenê pasayî bêrê mi ser o bireqeshîyêne
Ez ora dime awe dan to
Awe bena kena koka dare
Dare velg dana to
Velg bena dana Biza Kole
Biza Kole sit dana to
Sit bena dana Pîre
Pîre dimê to dana to
Xo rê sona pê çol-çilpê xo kena."
Luye uza terk kena, sona lewê çênonê
pasayî. Çênonê pasayî ra vana:
"Çênê pasayî çênê
pasayî!
Bêrê golî ser o bireqeshîyêne
Gol awe dano mi
Awe ben ken koka dare
Dare velg dana mi
Velg ben dan Biza Kole
Biza Kole sit dana mi
Sit ben dan Pîre
Pîre dimê mi dana mi
Xo rê son pê çol-çilpê xo ken."
Çênê Pasayî kî
vanê ke:
"Luyê luyê!
So koskarî ra ma rê postalonê surû bize
bîya
Postalonê suru keme pay some golî ser o reqeshîme
Gol awe dano to
Awe bena kena koka dare
Dare velg dana to
Velg bena dana Biza Kole
Biza Kole sit dana to
Sit bena dana Pîre
Pîre dimê to dana to
Xorê sona pê çol-çilpê xo kena."
Luye na ra kî terknena sona lewê
koskarî, koskarî ra vana:
"Koskar koskar!
Postalonê suru bide mi
Postalû ben dan çênonê pasayî
Çênê pasayî ênê golî
ser o reqeshînê
Gol awe dano mi
Awe ben ken koka dare
Dare velg dana mi
Velg ben dan Biza Kole
Biza Kole sit dana mi
Sit ben dan Pîre
Pîre dimê mi dana mi
Xo rê son pê çol-çilpê xo ken."
Koskar vano ke:
"Luyê luyê!
Ez vêsanû
So mi rê tenê hakû bîya
Ora dime postalonê surû dan to
Postalû bena dana çênonê pasayî
Çênê pasayî ênê golî
ser o reqeshînê
Gol awe dano to
Awe bena kena koka dare
Dare velg dana to
Velg bena dana Biza Kole
Biza Kole sit dana to
Sit bena dana Pîre
Pîre dimê to dana to
Xo rê sona pê çol-çilpê xo kena."
Luye urzena ra terknena sona lewê
kerge, kerge ra vana:
"Kergê kergê!
Tenê hakû bide mi
Ez hakû ben dan koskarî
Koskar postalû dano mi
Postalû ben dan çênonê pasayî
Çênê pasayî ênê golî
ser o reqeshînê
Gol awe dano mi
Awe ben ken koka dare
Dare velg dana mi
Velg ben dan Biza Kole
Biza Kole sit dana mi
Sit ben dan pîre
Pîre dimê mi dana mi
Xorê son pê çol-çilpê xo ken."
Kerge kî vana ke:
"Luyê luyê!
Ez vêsanû
So tenê qut bîya bide mi
Ez hakû dan to
Hakû bena dana koskarî
Koskar postalû dano to
Postalû bena dana çênonê pasayî
Çênê pasayî ênê golî
ser o reqeshînê
Gol awe dano to
Awe bena kena koka dare
Dare velg dana to
Velg bena dana Biza Kole
Biza Kole sit dana to
Sit bena dana Pîre
Pîrê dimê to dana to
Xorê sona pê çol-çilpê xo kena."
Luye terknena sona lewê pêtage,
petage ra vana:
"Pêtagî, pêtagî!
Tenê qut bide mi
Qut ben dan kerge
Kerge hakû dana mi
Hakû ben dan koskarî
Koskar postalû dano mi
Postalû ben dan çênonê pasayî
Çênê pasayî ênê golî
ser o reqeshînê
Gol awe dano mi
Awe ben ken koka dare
Dare velg dana mi
Velg ben dan Biza Kole
Biza Kole sit dana mi
Sit ben dan Pîre,
Pîre dimê mi dana mi
Xo rê son pê çol-çilpê xo ken."
Pêtage kî vana ke:
"Luyê luyê!
Nawo hetê mino zu shîkîyo
So tenê sil bîya mi rake
Ez qut dan to
Qut bena dana kerge
Kerge hakû dana to
Hakû bena dana koskarî
Koskar postalû dano to
Postalû bena dana çênonê pasayî
Çênê pasayî ênê golî
ser o reqeshînê
Gol awe dano to
Awe bena kena koka dare
Dare velg dana to
Velg bena dana Biza Kole
Biza Kole sit dana to
Sit bena dana Pîre
Pîre dimê to dana to
Xo rê sona pê çol-çilpê xo kena."
Luye na ra kî sona lewê gayî,
gayî ra vana:
"Gawo gawo
Tenê sil bide mi
Sil ben ken pêtage ra
Pêtage qut dana mi
Qut ben dan kerge
Kerge hakû dana mi
Hakû ben dan koskarî
Koskar postalû dano mi
Postalû ben dan çênonê pasayî
Çênê pasayî ênê golî
ser o reqeshînê
Gol awe dano mi
Awe ben ken koka dare
Dare velg dana mi
Velg ben dan Biza Kole
Biza Kole sit dana mi
Sit ben dan Pîre
Pîre dimê mi dana mi
Xo rê son pê çol-çilpê xo ken."
Ga kî vone ke:
"Luyê luyê!
Ez vêsanû
So tenê simer bîya bide mi
Sil dan to
Sil bena kena pêtage ra
Pêtage qut dana to
Qut bena dana kerge
Kerge hakû dana to
Hakû bena dana koskarî
Koskar postalû dano to
Postalû bena dana çênonê pasayî
Çênê pasayî ênê golî
ser o reqeshînê,
Gol awe dano to
Awe bena kena koka dare
Dare velg dana to
Velg bena dana Biza Kole
Biza Kole sit dana to
Sit bena dana Pîre
Pîre dimê to dana to
Xo rê sona pê çol-çilpê xo kena."
Luye urzena ra sona lewê mereke,
mereke ra vana:
"Merêkî merêkî!
Tenê simer bide mi
Simer ben dan gayî
Ga sil dano mi
Sil ben ken pêtage ra
Pêtage qut dana mi
Qut ben dan kerge
Kerge hakû dana mi
Hakû ben dan koskarî
Koskar postalû dano mi
Postalû ben dan çênonê pasayî
Çêne pasayî ênê golî ser
o reqeshînê
Gol awe dano mi
Awe ben ken koka dare
Dare velg dana mi
Velg ben dan Biza Kole
Biza Kole sit dana mi
Sit ben dan Pîre
Pîre dimê mi dana mi
Xo rê son pê çol-çilpê xo ken."
Mereke kî vana:
"Luyê luyê!
Hawo poshta mi dilopî kena
So poshta mi loxe ke
Ez simer dan to
Simer bena dana gayî
Ga sil dano to
Sil bena kena pêtage ra
Pêtage qut dana to
Qut bena dana kerge
Kerge hakû dana to
Hakû bena dana koskarî
Koskar postalû dano to
Postalû bena dana çênonê pasayî
Çênê pasayî ênê golî
ser o reqeshînê
Gol awe dano to
Awe bena kena koka dare
Dare velg dana to
Velg bena dana Biza Kole
Biza Kole sit dana to
Sit bena dana Pîre
Pîre dimê to dana to
Xo rê sona pê çol-çilpê xo kena."
Luye terknena sona lewê loxe
Loxa bêzone cêna bena
Pê poshtîya mereke loxe kena
Mereke simer dana ci,
Simer bena dana gayî
Ga sil dano ci
Sil bena kena pêtage ra
Pêtage qut dana ci
Qut bena dana kerge
Kerge hakû dana ci
Hakû bena dana koskarî
Koskar postalonê suru dano ci
Postalonê suru bena dana çênonê pasayî
Çênê pasayî sonê golî sero
reqeshînê
Gol awe dano ci
Awe bena kena koka dare
Dare velg dana ci
Velg bena dana Biza Kole
Biza Kole sit dana ci
Sit bena dana pîre
Pîre dimê dayê pêyser dana ci
Dimê xo cêna terknena sona.
Dimê xo nana xo ra, morekû ra rindek xemelnena, sona
lewê golî, çêf kena. O sire de nîyadana
ke tayê vêrgî nayê dot ra yênê;
taye gost, pêndîr û non kî têyî
ro. Çi tur ke ênê têlewe, vêrgî
dimê daye de nîyadanê, vanê:
-Nê luyê wayê, no dimê to hen çiqasî
bîyo rindek! To ç turî hen xemelna?
A cuwav dana vane ke:
-Ma mi çi turî xemelno! Xo rê ez terkitû
shune kewtû na gol, mi tede tenê kay kerd, o ra dime
vêjune ke dimê mi nîya bîyo. No hûner
hûnerê mi nîyo, yê golî yo. Eke
wazenê, çiyo ke lewê sima de ro naza ronê,
shêrê gol kuyê va dimê sima kî
zê ê mi bixemelîyêne.
Vêrgî qan benê, vatena lûye pê
cênê; non, gost û pêndîro ke lewe
der o, nanê ro, sonê xo erzenê gol. Çi
esto ke gol xorî beno, besenêkenê ci ra vêjîyêne
û te de manenê, xenekînê. Luya qurnaze
kî non, gost û pêndîr cêna heto
zu ra wena, heto bîn ra kî dimê xo sanena ra,
çol-çilp kena terknena sona.
sho
cor
|